Język polski to jeden z przedmiotów najmocniej dzielących maturzystów. Jedni uważają go za najprostszy egzamin, niewymagający w zasadzie szczególnego przygotowania. Dla drugich – zdanie matury z języka polskiego przedstawia się jako największy wyczyn w dotychczasowym życiu. Kto ma rację? Trochę wszyscy, a trochę nikt. Matura z języka polskiego może być całkiem przyjemna, jeśli dobrze się do niej przygotujesz. Może też sprawić niemiłą niespodziankę, jeśli ją zbagatelizujesz.
Jak będą wyglądać egzaminy z języka polskiego na maturze w 2023 r.? Czego i jak się uczyć do matury z języka polskiego? Jak zabrać się za arkusz maturalny, aby zwiększyć swoje szanse na dobry wynik?
Matura z języka polskiego 2023 – egzamin pisemny
Matura z języka polskiego to jeden z dwóch egzaminów obowiązkowych, podzielonych na część pisemną i część ustną (drugim takim egzaminem jest matura z języka obcego nowożytnego). Wynika to ze specyfiki przedmiotu – języka powinieneś prawidłowo używać zarówno w piśmie, jak i w mowie.
Pisemny egzamin z polskiego będzie pierwszym, jaki zdasz w ramach swojej matury. Rozpocznie się w czwartek, 4. maja 2023 r. o 9:00 i potrwa 4 godziny. Będziesz mógł zdobyć na nim 70 punktów, rozdzielonych pomiędzy 2 arkusze. Całość składać się będzie z 19 do 32 zadań. Aby zdać maturę pisemną z języka polskiego, musisz osiągnąć co najmniej 30% poprawnych odpowiedzi, czyli otrzymać 21 punktów.
Egzamin składać się będzie z pytań zamkniętych i otwartych. W ramach tych pierwszych będą to:
Zadania wielokrotnego wyboru: spośród podanych odpowiedzi wybierasz jedną lub kilka prawidłowych.
Prawda-fałsz: przy każdej odpowiedzi wybierasz, czy jest ona prawdziwa, czy fałszywa.
Dobieranie: do sformułowań z jednego zbioru dobierasz właściwe elementy drugiego zbioru.
Pytania otwarte na maturze z języka polskiego będą polegały na przygotowaniu odpowiedzi, a także stworzeniu tekstu – wypracowania.
Matura pisemna z języka polskiego podzielona jest na 2 arkusze. Arkusz 1 składa się z dwóch części, a arkusz 2 z jednej. Ich specyfika wygląda następująco:
Część 1: Język polski w użyciu będzie sprawdzać przede wszystkim umiejętność czytania ze zrozumieniem, syntetyzowania, kojarzenia i wyciągania wniosków. Typowe zadania to m.in. wybranie właściwej parafrazy dla poszczególnych części zamieszczonego tekstu, czy stworzenie krótkiego podsumowania przeczytanych treści. W tej części do uzyskania jest 13 punktów.
Część 2: Tekst historycznoliteracki. Znajdujące się tutaj pytania będą się odnosić do tekstów z poszczególnych okresów literackich, od Biblii i Antyku po literaturę najnowszą. W tej części do uzyskania są 22 punkty.
Część 3: Wypracowanie. Wymaga napisania tekstu nie krótszego niż 400 wyrazów (gatunek określony w poleceniu) z odwołaniem się do podanej lektury oraz do co najmniej jednego innego tekstu. Konieczne jest wskazanie kontekstów i popisanie się wiedzą oraz elokwencją, W tej części do uzyskania jest 35 punktów.
Matura z języka polskiego 2023 – egzamin ustny
Termin części ustnej egzaminu z języka polskiego szkoły ustalają indywidualnie, pomiędzy 10. a 23. maja 2023 r. Całość matury będzie trwać pół godziny, z czego 15 minut jest przeznaczonych na twoje przygotowanie się do odpowiedzi, 10 minut na monolog na zadany temat, a 5 minut na rozmowę z zespołem egzaminacyjnym, również dotyczącą twojej wypowiedzi.
Na ustnej maturze z języka polskiego otrzymasz dwa zadania:
Zadanie 1: będzie dotyczyło jednej z lektur z listy lektur obowiązkowych.
Zadanie 2: może dotyczyć literatury, innej dziedziny sztuki lub językoznawstwa, do opracowania na podstawie otrzymanego materiału źródłowego (np. tekstu, obrazu).
W części ustnej egzaminu z języka polskiego przyda się odrobina szczęścia: sam wylosujesz swoje pytania, w postaci zestawu składającego się z dwóch poleceń. Odpowiedzi możesz prezentować w dowolnej kolejności. W ostatnim etapie egzaminu komisja zada ci od 1 do 3 pytań, z których co najmniej jedno będzie dotyczyło osobistej refleksji na dany temat.
Na ustnej maturze z języka polskiego możesz zdobyć maksymalnie 30 punktów. Do pozytywnego wyniku egzaminu konieczne jest uzyskanie 30%, tj. 9 punktów.
Jak uczyć się do matury z języka polskiego?
Matura z języka polskiego wymaga przygotowania w trzech obszarach:
Lista lektur obowiązkowych: zarówno na egzaminie pisemnym, jak i ustnym, znajdą się pytania dotyczące różnych pozycji z tej listy. Warto zatem przeczytać omawiane książki, oraz wspomóc się przypomnieniem w postaci opracowań oraz samodzielnie wykonanych notatek w czasie przygotowań do matury.
Czytanie ze zrozumieniem: ucząc się do matury, rozwiązuj przykładowe arkusze egzaminacyjne. Zwracaj uwagę na dokładne czytanie znajdujących się w nich treści oraz dotyczących ich poleceń. Wiele zadań będzie chciało nieco zmylić twoją czujność. Trudniejsze fragmenty możesz zaznaczać czy parafrazować – każdy sposób jest dobry.
Formułowanie wypowiedzi: zadania wymagające stworzenia wypowiedzi są podstawą obu egzaminów. W części pisemnej za wyprawowanie możesz otrzymać połowę punktów przyznawanych za całość, w części ustnej twój monolog zajmie większość czasu przeznaczonego na egzamin. Jak przygotować się do mówienia i pisania? Jakkolwiek banalnie to nie brzmi: najlepiej – mówiąc i pisząc. Nieoceniona w tym przypadku będzie nauka w grupie znajomych. Przeprowadzajcie rozmowy na tematy z przykładowych arkuszy, wzajemnie czytajcie i oceniajcie swoje teksty pisemne.
Jak napisać maturę z języka polskiego?
Po otwarciu arkusza poświęć trzy minuty na ogólnym zapoznaniem się z tematyką poszczególnych zadań. W pierwszej kolejności przystąp do rozwiązania tych, które najlepiej czujesz. Możesz równie dobrze zacząć od wypracowania – to Tobie ma być wygodnie i komfortowo.
Masz naprawdę dużo czasu – nie spiesz się z udzielaniem odpowiedzi. Uważnie czytaj teksty źródłowe i pytania do nich.
Jeśli tworzysz wypowiedź merytoryczną dotyczącą jakiejś lektury czy postaci – nie daj się ponosić fantazji. Elementy, których nie jesteś pewien, lepiej przemilczeć – zmyślanie będzie karane utratą cennych punktów.
Połamania piór!
